Petcial Logo
--
Đặt Lịch

HÀNH VI GÂY HẤN Ở MÈO: TỔNG QUAN

DVM NGUYEN THI HONG TUOI|1/13/2025|5 phút đọc
HÀNH VI GÂY HẤN Ở MÈO

Hành vi gây hấn có thể là một hành vi thích nghi, cho phép mèo tự bảo vệ mình (gọi là hành vi “thích nghi”) và bảo vệ nguồn tài nguyên của chúng (như thức ăn).
Ngành y học hành vi quan tâm đến việc nhận biết khi nào hành vi gây hấn là bất thường hoặc không phù hợp (gọi là hành vi “không thích nghi”).

Các loại hành vi gây hấn phổ biến ở mèo bao gồm:

  1. Hành vi gây hấn do thiếu xã hội hóa: 

    • Không tiếp xúc với con người trước 3 tháng tuổi: Mèo bỏ lỡ giai đoạn nhạy cảm quan trọng để phát triển các phản ứng tiếp cận bình thường với con người; nếu không được tiếp xúc cho đến 14 tuần tuổi, mèo thường sợ hãi và hung dữ với con người; nếu được tiếp xúc ít nhất 5 phút/ngày cho đến 7 tuần tuổi, mèo sẽ tương tác với con người, tiếp cận các vật thể vô tri, và chơi với đồ chơi.
    • Thiếu sự tương tác với các mèo khác: Có thể dẫn đến thiếu phản ứng tò mò bình thường đối với mèo khác.
    • Những con mèo này thường không phải là vật nuôi dễ chịu và thích được ôm ấp; chúng có thể gắn bó với một người hoặc một nhóm nhỏ, nhưng nếu bị ép vào các tình huống như bị giữ, bị nhốt, hoặc tiếp xúc gần gũi, chúng có thể trở nên cực kỳ hung dữ.

  2. Hành vi gây hấn khi chơi: 

    • Bị cai sữa sớm và được con người nuôi dưỡng: Mèo có thể không học được cách kiểm soát các phản ứng chơi đùa; nếu không được dạy cách kiềm chế từ khi còn nhỏ, chúng có thể không biết thu móng hoặc hạn chế cắn; mèo được nuôi bằng bình có thể chiếm tỷ lệ cao trong nhóm này.

  3. Hành vi gây hấn do sợ hãi hoặc bị kích động bởi nỗi sợ: 

    • Khi sợ hãi: Mèo có thể rít, phun nước bọt, cong lưng, và dựng lông nếu không thể chạy trốn; hành vi này kết hợp giữa tư thế tấn công và phòng thủ cùng các hành vi hung hăng rõ ràng hoặc kín đáo.
    • Chạy trốn: Hầu như luôn là một phần của hành vi gây hấn do sợ hãi nếu mèo có thể thoát được.
    • Bị dồn ép: Nếu bị dồn vào góc, mèo sẽ rụt đầu lại, khom mình, gầm gừ, lăn ngửa khi bị tiếp cận (không phải đầu hàng mà là phòng thủ rõ ràng), và dùng chân trước tấn công người đến gần; nếu bị tiếp tục dồn ép, mèo sẽ tấn công bằng cả răng và chân sau.
    • Khi bị đe dọa: Mèo sẽ tự vệ; bất kỳ con mèo nào cũng có thể trở nên hung dữ khi sợ hãi.

  4. Hành vi gây hấn do đau đớn: 

    • Đau đớn có thể gây ra hành vi hung hăng; với các liệu pháp điều trị đau kéo dài, mèo có thể biểu hiện hành vi hung hăng do sợ hãi.

  5. Hành vi gây hấn giữa mèo với mèo: 

    • Giữa mèo đực: Liên quan đến giao phối hoặc thứ bậc trong nhóm xã hội.
    • Trưởng thành: Trong các gia đình nuôi nhiều mèo, vấn đề có thể xảy ra khi mèo đạt độ trưởng thành xã hội (2–4 năm tuổi), bất kể giới tính.

  6. Hành vi gây hấn của mèo mẹ: 

    • Có thể xảy ra trong giai đoạn quanh thời điểm sinh con.
    • Bảo vệ: Mèo mẹ có thể bảo vệ khu vực tổ và con bằng cách đe dọa từ xa; hành vi này thường hướng đến người lạ nhưng đôi khi cũng có thể nhắm vào người quen.

  7. Hành vi săn mồi: 

    • Phát triển bình thường từ 5–7 tuần tuổi; mèo con có thể săn mồi thành thạo khi được 14 tuần tuổi.
    • Gây hấn: Tư thế cơ thể khi săn mồi bao gồm lén lút, chú ý cao độ, hạ đầu, vẫy đuôi, và lao tới.

  8. Hành vi gây hấn bảo vệ lãnh thổ: 

    • Hành vi này có thể nhắm vào mèo khác, chó, hoặc người; tranh chấp lãnh thổ có thể dẫn đến các cuộc đấu tranh hoặc đe dọa.

  9. Hành vi gây hấn chuyển hướng: 

    • Xảy ra khi hành vi gây hấn được chuyển hướng sang một mục tiêu dễ tiếp cận hơn do mục tiêu chính không khả dụng.

  10. Hành vi gây hấn liên quan đến sự khẳng định hoặc địa vị: 

    • Thường xảy ra khi mèo muốn kiểm soát mọi tương tác với con người.

  11. Hành vi gây hấn không rõ nguyên nhân: 

    • Hiếm gặp; không được hiểu rõ và khó đoán trước.

DẤU HIỆU/THAY ĐỔI QUAN SÁT ĐƯỢC Ở MÈO:

  • Hành vi hung hăng.
  • Các tổn thương do hành vi gây hấn như vết thương, rách da, hoặc tổn thương răng, móng.
  • Lo âu kéo dài; tăng hoặc giảm chải chuốt.

NGUYÊN NHÂN:

  • Hành vi hung hăng là một phần của hành vi bình thường ở mèo, chịu ảnh hưởng lớn từ lịch sử xã hội và tiếp xúc sớm với con người hoặc động vật khác.

YẾU TỐ RỦI RO:

  • Bị lạm dụng: Mèo có thể học cách sử dụng hành vi hung hăng như một chiến lược tự bảo vệ.

Tài liệu tham khảo:

Blackwell’s Five-Minute Veterinary Consult: Canine and Feline, Fourth Edition

Authors: Larry P. Tilley & Francis W.K. Smith, Jr.